Agrivisie 2023
Nieuwe collega: Thomas Heger
In 2023 is Thomas Heger onderdeel geworden van het Agrimaco-team. Met uitgebreide internationale ervaring, GIS- en techkennis en een Wageningse achtergrond in de agro-ecologie voegt Thomas een aantal relevante skillsets toe aan ons team.
Nieuwe collega: Wietse van Tilburg
Wietse heeft uitgebreide internationale ervaring in business case ontwikkeling en agri-financiering. Met een achtergrond in investment management heeft Wietse de strategische en analytisch vaardigheden om een complex vraagstuk te analyseren en vooruit te helpen. Wietse heeft een Wageningse achtergrond en heeft gewerkt in Londen, Ethiopië en Mozambique.
Regiodeal Sierteelt
Voor het behouden en versterken van een duurzame sierteelt in de Greenports Boskoop, Aalsmeer en Duin- en Bollenstreek zijn voldoende en goed gekwalificeerde medewerkers nodig. Dit vraagstuk is onderdeel van een aanvraag voor een Regiodeal voor deze gebieden. Agrimaco heeft geadviseerd over de manier waarop het leven lang ontwikkelen van medewerkers invulling kan krijgen en wat hiervoor, in de samenwerking van bedrijven, onderzoeks- en opleidingsinstellingen en overheid, nodig is.
Certificering en audits voor natuurbeheerders in Nederland
Sinds 2015 werkt Agrimaco aan een opdracht van de Stichting Certificering SNL. Door de introductie van een kwaliteitssysteem in de subsidieregeling voor natuurbeheer heeft het Rijk en de provincies een impuls gegeven aan de kwaliteitsverbetering van natuurbeheerorganisaties. Natuurbeheer dat in Nederland door particulieren, terrein beherende organisaties en collectieven voor agrarisch en particulier natuurbeheer wordt uitgevoerd.
In 2023 is een nieuw Programma van Eisen (PvE) vastgesteld door de twaalf provincies, die het natuurbeheer subsidiëren in Nederland. Voor een aantal categorieën natuurbeheerders betekent dit nieuwe PvE dat zij in hun kwaliteitssysteem de gewijzigde eisen moeten herschrijven, om daarmee te blijven voldoen aan de eisen voor certificering.
Afgelopen jaar hebben we opnieuw organisaties bezocht en ge-audit voor de stichting Certificering SNL en daarbij o.a. de aangepaste kwaliteitshandboeken getoetst. De natuurbeheerders professionaliseren door dit kwaliteitssysteem en de provincies gaan er vanuit dat hiermee ook het natuurbeheer professionaliseert.
Voor meer informatie: Roelof de Haan
Klimaatadaptatie
2023 was het warmste en het op één na natste jaar ooit gemeten. Om Nederlandse woonwijken, bedrijventerreinen en boerderijen voor te bereiden op klimaatextremen heeft Agrimaco een adaptatie-analyse ontwikkeld: intelligent inzicht op de adaptatiekansen voor uw gebied.
Voor meer informatie: Thomas Heger
NPLG
Het NPLG dwingt provincies stappen te zetten en integrale ontwikkelingen in gang te zetten om een duurzame ontwikkeling van het landelijk gebied te realiseren. De opgave is immens. Zowel inhoudelijk als procesmatig. Provincies zijn hiermee aan de slag, maar veel blijft nog vaag. Deels komt dat omdat regelgeving nog verre van duidelijk is, deels omdat de financiering op z’n minst verkokerd is en zich focust op bijvoorbeeld alleen stikstof. Maar het zoetwater-probleem is van even groot belang, om maar iets te noemen. Ook de integraliteit van handelen en denken is nog ver te zoeken. Het Rijk en de provincies willen integrale plannen, maar oordelen vaak sectoraal. Kortom, het proces dat het NPLG in gang zet, grijpt ook diep in op de organisatie en werkwijze van de overheid zelf, want sectoraal kan je dit niet oplossen.
Agrimaco heeft een helder beeld hoe dit aan te pakken. Wij steken in op een concrete gebiedsgerichte integrale aanpak waarbij vertegenwoordigers van verschillende organisaties aan tafel komen (boeren, burgers en buitenlui) en natuurlijk daarbij ook in gesprek gaan met de overheden zelf. Dat lijkt makkelijk, maar is dat allerminst. Eigenlijk is het community-vorming. Maar dan wel een die gaat om de toekomstige inrichting van het buitengebied die plek biedt aan gezonde landbouw, aan landschap versterkende natuur en aan mogelijkheden om daarvan te genieten. Op deze manier zou je met bestaande stukken buitengebied bijvoorbeeld in een of meer polders een schets kunnen maken waarin de toekomst wordt verbeeld binnen randvoorwaarden die regelgeving stelt. Met elkaar maken we dan het plaatje hoe het zou kunnen worden met realisatievoorwaarden, waarbij bijvoorbeeld de verdiencapaciteit wordt berekend en de realisatietermijn verbeeld.
Voor meer informatie: Kees van Velzen
Bodem en Koe
Afgelopen jaren heeft Agrimaco in vier provincies circa 140 melkveehouders getraind in het verbeteren van hun bodemgezondheid. Dit POP3 programma heeft als grondgedachte: gezonde bodem => gezond ruwvoer => gezonde koeien => gezond rendement. Samen met bodem- en melkvee-experts zijn mooie bodemresultaten gemeten: verbetering van C/N verhouding, organische stofgehalte, CEC en bodemleven. Vooral de focus op dat laatste heeft bij de deelnemers tot nieuwe en perspectief biedende inzichten voor hun bedrijfsvoering geleid. Deze inzichten passen naadloos in het hedendaagse transitie denken over een duurzame bedrijfsvoering en een aantrekkelijk verdienmodel.
Voor meer informatie: Bart Scholten
Pilot COASTAR, waterbank Westland, locatie Hooghe Beer
De waterbank Hooghe Beer is een initiatief van de gemeente Westland, Hoogheemraadschap Delfland, Provincie Zuid-Holland, de tuinders rond de Hooghe Beer, het nationale Deltafonds en Stichting KijK.
De doelstelling van het project is een werkende ondergrondse waterberging (OWB) te realiseren. Het collectief van tuinders levert regenwater aan de ondergrondse waterberging en krijgt dit het volgende groeiseizoen terug geleverd als gietwater. Met een mooie term “water vasthouden” om het later te kunnen gebruiken. Met belangrijke spin-off voor de maatschappij, namelijk minder lozing van regenwater op het oppervlaktewater, verzoeting van het grondwater, omdat niet al het geïnfiltreerde water wordt teruggewonnen als gietwater én verminderd gebruik van omgekeerde osmose-installaties met vermindering van brijninjectie in de ondergrond.
Kennisinstituten KWR en Deltares ondersteunen het project met onderzoek op technisch, organisatorisch en juridisch vlak. Dit werk is onderdeel van de landelijke Topsector Water & Maritiem (TKI Watertechnologie; TKI Deltatechnologie)
Kennis toepassen in de rauwe werkelijkheid van alledag, dat is de opdracht aan Agrimaco als projectleider. Waarbij alle aspecten van die werkelijkheid langskomen: budgetten en stijgende prijzen, het verenigen van tuinders in de opgerichte coöperatie Nature Water UA, juridische uitwerking voor deelname van diezelfde tuinders, vergunningen voor de aanleg van de OWB en de transportleidingen.
Voor 2024 staat de realisatie van het bedachte systeem binnen het beschikbare budget op de planning en dat op de diverse beleidsterreinen vergunningen worden verleend om te mogen uitvoeren. Spannend om te bedenken dat in augustus 2024 het regenwater van de tuinderskassen de ondergrond in stroomt en in april 2025 aan de tuinders wordt geleverd als gietwater. De projectleiding is er klaar voor.
Voor meer informatie: Bart Scholten
ABW / DAW Zuiderzeeland
De rekenkamer commissie van waterschap Zuiderzeeland heeft Agrimaco gevraagd een benchmark uit te voeren met drie andere waterschappen. Met als doel om te kijken of er geleerd kan worden van andere waterschappen in de uitvoering van Actieplan Bodem & Water c.q. haar activiteiten in het kader van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer. Met de op handen zijnde KRW (Kader Richtlijn Water)-datum van 2027 is dat uitermate relevant.
Voor meer informatie: Bart Scholten
aESTI
Regeneratieve landbouw staat volop in de belangstelling. aESTI richt zich op het stimuleren daarvan door de ecosysteemdiensten optimaal te verwaarden. Zodat duurzaamheid een verdienmodel wordt voor gezinsbedrijven (en smallholders in the Global South; aESTI is een social impact onderneming). Door regeneratief bodembeheer neemt het bodemleven toe en daarmee de in de bodem opgeslagen koolstof. Met specifiek ontwikkelde monsternamemethoden en data van satellieten zijn we in staat om op de meest betrouwbare wijze de koolstoftoename met lage kosten te meten. Dit is ondertussen op duizenden hectares gedaan (zowel in Nederland als Kenya).
Voor het totale proces (van eerste aanmelding tot volledige afwikkeling) is een platform ontwikkeld. Met de combinatie van vergaande automatisering en hoge meetnauwkeurigheid kunnen carbon credits van gegarandeerde (en hoge) kwaliteit worden verkocht tegen minimale kosten zodat de boer er maximaal aan verdient.
Voor meer informatie: Teun Biemond
Organische stof monitoring
Voor provincie Drenthe ontwikkelen we een KPI-OS; een combinatie van betrouwbare en goedkope monitoring van de organische stof ontwikkeling op minerale landbouwgronden. Hiermee kan de provincie meer en beter inzicht krijgen in de bodemvruchtbaarheidsontwikkeling. En kan de boer ook op percelen met variabele grondkwaliteit gericht werken aan verbetering van bodemvruchtbaarheid en rendement. Met dit project is het mogelijk geworden om satelliet data veel nauwkeuriger te vertalen in het organische stof gehalte (en de ontwikkeling daarvan) per 100 m2.
Voor meer informatie: Teun Biemond
Greenport Boskoop
Agrimaco mag voor St. Greenport Regio Boskoop het programmamanagement verzorgen. Afgelopen jaar was een bijzonder druk jaar. Er is door de gemeenten een aanvraag voor een Regiodeal ingediend (samen met de Greenports Aalsmeer en Duin- en Bollenstreek). Greenport Boskoop is beoogd uitvoerder van het relevante deel van het NPLG (ZH-PLG in dit geval) en heeft daarvoor haar projectvoorstellen uitgewerkt en op tijd ingediend. Ook zijn er diverse projecten opgestart in het kader van verduurzaming: vermindering van fossiele plastics en van gebruik van veen, het opstellen van een visie voor transport en logistiek en is een kwartiermaker robotisering aan het werk na een succesvolle voorfase.
Voor meer informatie: Teun Biemond
Omgevingswet en ruimte voor ruimte
Ruimte voor Ruimte is en blijft ook onder de Omgevingswet een belangrijk instrument voor transitie in het landelijk gebied. Per 1 januari 2024 zal de Omgevingswet na vele keren van uitstel in werking treden. De Omgevingswet bundelt 26 wetten en tal van regels en voorschriften uit het ruimtelijk domein. Veel termen en procedures zullen veranderen. Huidige inhoud is het vertrekpunt maar met minder nadruk op het eindbeelden en met meer ruimte voor de ontwikkelrichting.
Van initiatiefnemers zal nog meer dan voorheen gevraagd omdat in afstemming met de omgeving te doen. Agrimaco blijft betrokken bij Ruimte voor Ruimte, onder andere in de gemeente Uithoorn, waar als instrument een vereveningsfonds wordt toegepast.
Voor meer informatie: Cees Moerman
Transitie van sierteelt en kassen naar grasland.
Voormalig sierteeltperceel in gras. Op het linker perceel zal een compensatiewoning worden ontwikkeld.
CBFs effect op N-emissie
In het kader van de MIT regeling onderzoeken we het mogelijke effect van Circular Biobased Fertilisers op stikstofemissies. Dat doen we voor verschillende grondsoorten en bouwplannen op de Zuid-Hollandse eilanden. De hypothese is dat CBFs aanzienlijk bij kunnen dragen aan het efficiënt benutten van stikstof, verminderen van de emissies, verhogen van de bodemvruchtbaarheid en verminderen van de teeltrisico’s.
Ondertussen is gebleken dat de juridische haalbaarheid van het CBFs-concept discussie oproept. Het circulair inzetten van groene reststromen wordt door de ene jurist – naar de letter van de wet - gezien als het onrechtmatig gebruik van afvalstoffen en door een ander als een mogelijkheid om het doel van de wet (beschermen en verbeteren van het bodemecosysteem) te bevorderen. Wordt vervolgd.
Voor meer informatie: Teun Biemond